SOCIÉTÉ D'ÉTUDES BENJAMIN FONDANE

Autour de Rimbaud le Voyou N° 9

Bibliographie récente

établie par Eric Freedman

1. Textes inédits

 "Codrul negru, codrul mare ". Poèmes d’adolescence, datés de1912, signés Van Doian. Adevarul literar si artistic (Bucarest), 10, 595, 27 nov. 2001, pp. 8-9.

2. Traductions

En roumain

-Benjamin Fondane, Scriitorul în faţa Revoluţiei, (textes  politiques 1927-1935). Editura Institului Cultural Roman, 2005.Textes rassemblés par Mircea Martin. Introduction de Mircea Martin. Traduit du français par Ion Pop.

-Olivier Salazar-Ferrer,Benjamin Fondane, Jassy, Junimea, 2005. Traduit du français par Elena Tudorie.

En suédois

-Brancusi, traduit par Dan Shafran et Ǻke Nylinder, Stockholm, Ellerströss, 2005. Introduction de Dan Shafran.

En albanais

-"Është vjeshtë ", ("C'est l'automne"), Revista Haemus (Bucarest), 1, 24, 2005, p. 35.

3. Chapitres de livres

-Twentieth-Century Literary Criticism, mars 2005, vol. 159, Thomson, Gale. Dossier d'articles critiques en anglais concernant Fondane.Réédition d'articles de : R. M. Stanton, Leonard Schwartz, Peter Christensen, Eric Freedman, Michael Weingrad, William Kluback.

4. Principaux articles

-Peter Christensen, "Silence and Tragedy in the Work of Benjamin Fondane", Yearbook of Romanian Studies, déc.1986.

-Mariana Boca, "Poezia lui Benjamin Fundoianu", Ateneu, 1994, no 7, p.8.

-Mariana Boca, "Benjamin Fundoianu şi avangarda romaneasca", Bucovina Literara,1998,no 3.

-Peter Christensen, "Benjamin Fondane as Ulysse : A Homeric Reading of his Poem Ulysse", Romanian Studies Association of America Newsletter, juillet 2000.

-Maria Voda Capusan, "L’esprit du verset – Benjamin Fondane ", Revue d’Etudes Françaises (Budapest), 9, 2004, pp. 137-148 (Actes du Colloque  "Le renouveau spirituel dans la première moitié du XXe siècle ", 16-17 oct. 2000, Budapest).

-Mariana Boca, "Imaginarul Fundoianu şi teritoriile lirici ale anilor 30", Analele Universitatii Suceava,2001, vol.I.

-Constantin Pricop, "B. Fundoianu şi literatura româna ", România Literara (Bucarest), 37, 27, 14 juill. 2004, pp. 14-15.

-Nicolae Steinhardt , " Fundoianu redivivus",  Eu însumi si alti câtiva, Cluj, Editura Dacia, 2005.

-Harry Clifton, "On Benjamin Fondane", The Dublin Review, 18, Spring 2005.

-Boris Marian, " ‘Un visage d’homme’ – Benjamin Fondane ", Contimporanul (Bucarest), 16, 4, avril 2005, p. 12.

-Basarab Niculescu, “Dialogul înterupt: Fondane, Lupasco si Cioran”, Convorbiri Literare (Iasi), 4 (112), avril 2005, pp. 20-24.

-Olivier Salazar-Ferrer, "La mythification du moi dans la poésie de Benjamin Fondane", Dalhousie French Studies, Halifax, vol.70, printemps 2005.

-Olivier Salazar-Ferrer, "Cosmopoétiquede l'errance", La Lettre R, numéro 1, 2005 (Suceava).

-Michaël Finkenthal, "Fondane în Argentina", Observatorul Cultural, 15 décembre 2005.

 

5. Principaux livres et articles citant Fondane

-Johannes Cardinal Willebrands, Church and Jewish people: new considerations. Mahwah, New Jersey, Paulist Press, 1992, pp. 164, 271.

-Mary Donaldson-Evans, Lucienne Frappier-Mazur (eds.), Autobiography, historiography, rhetoric: a Festschrift in honor of Frank Paul Bowman by his colleagues, friends and former students. Amsterdam, Rodopi, 1994, p. 11.

-Daniel Ferrer, Jacques Aubert, “Anna Livia’s French bifurcations.” In: Karen R. Lawrence (ed.), Transcultural Joyce. Cambridge, Cambridge University Press, 1998, pp. 180, 244.

-Mikhail Lampolski, M.B. Iampolskii, The memory of Tiresias: intertextuality and film. Berkeley, University of California Press, 1998, pp. 162, 170, 302, 316, 318.

-Steven M. Wasserstrom, Religion after Religion: Gershom Scholem, Mircea Eliade and Henry Corbin at Eranos. Princeton, Princeton University Press, 1999, pp. 101, 289, 358.

-Piero Boitani, " The shadow of Ulysses beyond 2001",dans : E.S. Shaffer (ed.), Comparative Criticism : Vol. 21, Myths and Mythologies.Cambridge, Cambridge University Press, 2000, pp. 7-9, 17 (Première édition, 1999).

-Jean-Claude Polet, Patrimoine littéraire européen : index général, Bruxelles, Editions De Boeck Université, 2000, p. 555.

-Jesus Torrecilla (éd.), La Generacion del 98 frente al nuevo fin de siglo, Amsterdam, Editions Rodopi, 2000, pp. 300, 301.

-Luc Decaunes, Charles Baudelaire, Paris, Editions Seghers, 2001, p. 252. (Réédition).

-George Balan, Emil Cioran. La lucidité libératrice ? , Paris, Editions Josette Lyon, 2002, pp. 176, 228.-

-Riccardo Calimani, Destins et aventures de l’intellectuel juif en France, 1650-1945, Toulouse, Editions Privat, 2002, p. 218. (Première édition en italien, Destini e avventure dell’intellettuale ebreo, Milan, Mondadori, 1996, réimprimée en 2002).

-Catherine Meyer, L’affectivité en éducation. Pour une pensée de la sensibilité, Bruxelles, Editions De Boeck Université, 2002, p. 244.

-George Pattison, Kierkegaard, religion and the Nineteenth-century crisis of culture, Cambridge, Cambridge University Press, 2002, p. 253.

-Titu Popescu, The Aesthetics of Paradoxism, Translated by P. Georgelin, F. Smarandache, L. Popescu. (2e edition). Rehoboth, New Mexico, American Research Press, 2002, p. 18.

-Martin Stanton, " French intellectual groups and the Popular Front". In: Martin S. Alexander, Helen Graham (eds.), The French and Spanish Popular Fronts: Comparative Perspectives. Cambridge, Cambridge University Press, 2002, pp. 259-260, 267, 273.

-Cristina Chimisso, Gaston Bachelard: critic of science and the imagination, London, Routledge, 2003, pp. 224, 233, 243, 262.(Première édition, 2001).

-Jan F. Rigaud (traduction et introduction), Albert Camus, Jean Grenier, Correspondence, 1932-1960. Annotations de Marguerite Dobrenn. University of Nebraska Press, 2003, pp. 81, 82, 227, 270. (Traduction en anglais de : Correspondance : Albert Camus-Jean Grenier, 1932-1960, Paris, Editions Gallimard, 1981).

-Jason Weiss, The lights of home : a century of Latin American writers in Paris, New York, Routledge, 2003, p. 27.

-Olivier Salazar-Ferrer, "Albert Camus et la révolte infinie", Albert Camus ou les écritures du vingtième siècle, Artois Presses Universités, 2003.

-David Evans, Rhythm, illusion and the poetic Idea: Baudelaire, Rimbaud, Mallarmé, Amsterdam, Editions Rodopi, 2004, p. 28.

-Robert W. Greene, Searching for presence: Yves Bonnefoy’s writings on art, Amsterdam, Editions Rodopi, 2004, pp. 161, 199.

-Anna-Louise Milne (éd), Jean Paulhan – Yvon Belaval, Correspondance 1944-1968, Editions Gallimard, 2004, p. 191.

-Anne-Rosine Delbart, Les Exilés du langage. Un siècle d'écrivains français venus d'ailleurs, Presses Universitaires de Limoges, 2005.

-Michel Gourdet, Claude Sernet, Oxus, 2005.

-Balades littéraires dans Paris (1900-1945), Nouveau Monde Editions, 2005.

-Camille Morando et Sylvie Patry  (éd.), Victor Brauner : écrits et correspondances (1938-1948), éditions du Centre Georges Pompidou, 2005.

-Laura Marcus, Peter Nicholls (eds.), Cambridge History of Twentieth-Century English Literature,  Cambridge University Press, 2005, pp. 399, 404.

-Doïna Lemny, Constantin Brancusi, Editions Oxus, 2005, pp. 145, 148, 218, 307-308.

-Till R. Kuhnle, Das Fortschrittstrauma. Vier Studien zur Pathogenese literarischer Diskurse, Tübingen, Stauffenberg Verlag, 2005, pp. 5, 322, 323, 527.

-Michel Sanouillet, Dada à Paris, Editions CNRS, 2005, pp. 35, 389. (Première édition, Editions Jean-Jacques Pauvert, 1965).

-Paul Celan, Los poemas rumanos, Presses Universitaires de Saragosse, 2005. Traduction et introduction de Victor Ivanovici.

*

-Bernd Mattheus, "Sein Leben verunstalten. Emile Cioran, die Eiserne Garde und die Versuchung des Faschismus", Lettre internationale, Berlin, 2003, no. 63.

-Anne Bihan, "L’écrivain, un 'homme sans qualités' ", Litteramaohi (Papette), 5, 2004.

-François Kasbi, "Paul Celan, lecteur des philosophes", L'Arche, mars-avril 2005.

-Laurent Cohen, "Un combat héroïque contre la négation de l'homme", Eretz Aheret, Tel-Aviv, août 2005. ( A propos de la traduction en hébreu d'une anthologie poétique de Fondane).

-E.S. Burt, " A cadaver in clothes : autobiography and the dandy in Baudelaire", Romanic Review (Columbia University, New York), 96, 1,  janv. 2005.

-Alain Freixe, " Cinquante ans d’insoumission",  L’Humanité, 3 mars 2005.

-Aurelien Demars, "La  Cène de l'Impossible", L'Aleph א, no 14, sept. 2005.

-Basarab Niculescu et Paul Beckman Taylor, " Brancusi et Gurdjieff",  Ligeia. Dossiers sur l’art (Paris), XVIII, N° 57-58-59-60, janv.- juin 2005, p. 92.

-Krisztina Passuth, " Le corps détruit, il n’est que la tête. Constantin Brancusi, 'Le Premier Pas' " Ligeia. Dossiers sur l’art (Paris), XVIII, N° 57-58-59-60, janv.-juin 2005, p. 123.

-Mariana Vida,  "Constantin Brancusi dessinateur" Ligeia. Dossiers sur l’art (Paris), XVIII, N° 57-58-59-60, janv.-juin 2005, p. 131.

-Lucia Daramus," Matei Visniec fata în fata cu Emil Cioran", Dacia Literara (Iasi), 16, 61, avril 2005.

-Moshe Idel, "George Steiner : a prophet of abstraction", Modern Judaism (Oxford University Press), 25, 2, mai 2005.

-Marian Victor Buciu, "Capacitatea netagaduita de înnoire a literaturii", Vatra (Tirgu Mures), 3-4, 2005 (Numéro spécial Ionesco).

-Michael Finkenthal, "Epistola despre Lucian Blaga", Apostrof (Cluj), 5, mai 2005.

-Gheorghe Craciun, " Cultura româna de azi pe mîine", Observator Cultural (Bucarest), 276, 7-13 juillet 2005.

-Ovidiu Simonca, " Nu exista, la noi, o comunitate intelectuala ", Interviu cu Mircea Martin, Observator Cultural (Bucarest), 276, 7-13 juillet 2005.

-"A Hasefer Kiado. A Szerencsés Kulturalis Interferencia Jegyében", Romàniai Magyar Szo, 15 juillet. 2005 (en hongrois).

-Dan C. Mihailescu, " Nimic, pentru mine, nu mai inseamna nimic", România literara (Bucarest), 28, 20-26 juillet 2005.

-Tudorel Urian, " Revelatii în lumea noua/veche", România literara (Bucarest), 29, 27 juillet-2 août 2005.

-Nicolae Manolescu, " Nu am descoperit …", Ziarul. Suplimentul de cultura (Iasi), 37, 6-12 août 2005.

-Michael Finkenthal, " Intersectii. Comentarii tardive despre mize si identitati culturale", Observator Cultural (Bucarest), 24 (281), 11-17 août 2005.

-Daniel Cristea-Enache, " Ideea critica", România literara (Bucarest), 33, 24-30 août 2005.

-Octavian Soviany, "Lirica ‘marginii’ ", Cuvântul (Bucarest), 9, septembre 2005.

-Gabriela Adamesteanu, " Premii, autori, editori", Revista 22 (Bucarest), XIV (810), 21-22, 13-19 sept. 2005.

Marc Dachy, "Tristan Tzara, l’homme de nulle part",  Le Magazine Littéraire , 446, octobre 2005, p. 46.

-Dominique Rabourdin, " Lettres de Roumanie", Le Magazine Littéraire , 447, novembre 2005, p. 18.

-Ricardo Nirenberg, "Jorge Luis Borges şi oaspetii veniti din Europa", Observatorul Cultural, 15 décembre 2005.

 

6. Comptes rendus

•Olivier Salazar-Ferrer, Benjamin Fondane, Oxus, 2004.

  1. -        Convorbiri literare (Jassy), no 10, oct. 2004. Simona Modreanu.
  2. -        Times Literary Supplement, 4 mars 2005. Elza Adamowicz.
  3. -        Le Bulletin de la Communauté israélite de Metz, septembre 2005. Lucy Zultak.

Une poétique du gouffre. Sur Baudelaire et l'expérience du gouffre, Rubbettino, 2004.

  1. -        Lettre électronique no3 des Centres de Recherches sur l'Imaginaire, Dijon, printemps 2005.

Cahiers Benjamin Fondane 2005

  1. -        Bulletin des amis de Gaston Bachelard, no7, 2005.

•Rencontres de Peyresq

  1. -        Apostrof, Cluj, juillet 2005, Michaël Finkenthal.
  2. -        Observator Cultural, Bucarest, no 23, août 2005, Michaël Finkenthal.

•Radu I. Petrescu, Privirea Medusei. Poezia lui B. Fundoianu/Benjamin Fondane, Iasi, 2003 :

  1. -         Dan Gulea, "Cine mai vine la fotograf ", Observator Cultural (Bucarest), 4, 204, 20-26 janv. 2004, pp. 26-27.

Brancusi,  Lund, Elleström, 2005

  1. -        Silvia Helperin, « Öt porträtt av Brancusi”, Helsingsborgs Dagblad, 2 août 2005 (en suédois).
  2. -        Maria Andersson, “Inte lätt att införa modernismen i USA”, Norrköpings Tidningar, 6 août 2005 (en suédois).

•Scriitorul în fata Revolutei, Bucarest, 2005

  1. -        Ion Simut,  "Libertatea spiritului creator", România literara (Bucarest), 29, 27 juillet-2 août 2005.

7. Dédicaces

-Ulysse, Bruxelles, Cahiers du Journal des poètes, 1933. Envoi autographe signé à Gabriel Brunet, critique littéraire au Mercure de France, ayant succédé à Jean de Gourmont. (Source : Librairie-Galerie Emmanuel Hutin, Paris).

-Ulysse, Bruxelles, Cahiers du Journal des poètes, 1933. Exemplaire no 89 sur featherweight. Dédicace à Alexandre Alexieff (graveur et cinéaste) : "A Mr Alexieff, en témoignage d'admiration, hommage de B. Fondane". (Source : librairie Jan vander Donck-rare books).

-Rimbaud le voyou, Denoël et Steele, 1933. Envoi autographe signé à Emmanuel Berl. (Source : Librairie Le Feu Follet, Paris).

-Rimbaud le voyou, Denoël et Steele, 1933. Envoi autographe signé à Léon-Pierre Quint : "Avec l'hommage sympathique de B.F." (Archives Basarab Nicolescu).

-Titanic, Bruxelles, Les Cahiers du Journal des poètes, 1937. Envoi autographe signé à Jean Rousselot. (Collection privée).

-Titanic, Bruxelles, Les Cahiers du Journal des poètes, 1937. Envoi autographe (juin 1938) à Mr Harrel-Courtes : "En remerciement et avec l'hommage de B.F. (Archives Basarab Nicolescu)       

-Titanic, Bruxelles, Cahiers du Journal des poètes, 1937. Exemplaire non numéroté sur Featherweight. Envoi autographe signé de Fondane à Claire et Yvan Goll. (Source : Librairie Fourcade, Paris).

-Faux Traité d’Esthétique, Denoël, 1938. Exemplaire en service de presse, envoi autographe " avec ma vive sympathie " signé à Luc Decaunes. (Collection privée).

-La Conscience malheureuse, Denoël et Steele, 1936. Exemplaire de service de presse, envoi de Fondane à Renaud de Jouvenel. (Source : Librairie Bieber, Paris).

 

8. Correspondance et manuscrits

Dans les archives de la Fondation Le Corbusier (Paris) se trouve une lettre de Fondane datée du 9 octobre 1926, adressée à Le Corbusier. Lettre dactylographiée d'une page lui demandant un rendez-vous.

•Tapuscrit de l'article : "D' Empédocle à Stéphane Lupasco ou la 'solitude du logique' ".Ce tapuscrit a été offert par Lupasco à Basarab Nicolescu.

 

9. Catalogue 

Ars Libri Ltd, Twentieth-Century Avant-Garde, (Boston, Mass., USA), N° 132, (2005), p.9 : Ilarie Voronca, Plante si animale terase. Cu desene de Constantin Brancusi. (Paris), Colectia Integral, 1929. $7.000. Bien que le catalogue ne l’indique pas, cet exemplaire est t dédicacé en roumain par Voronca " à son amie et artiste Line Pascal avec ses hommages ". Exposé à la 17e Foire internationale du livre ancien à Paris au mois de mai 2005.